Co do zasady, jest to nieodpłatne przekazanie majątku w określonej wysokości przez darczyńcę na rzecz innej osoby. Mogą to być np. dzieci, choć ustawodawca daje możliwość przekazania darowizny zwolnionej od podatku także dla innych członków rodziny.
CZYTAJ TAKŻE: Darowizna na walkę z COVID-19. Jak skorzystać z ulgi
Darowizna nie musi mieć tylko i wyłącznie charakteru materialnego. W definicji mieszczą się też nieruchomości, a także środki ruchome. Szczegółowym aktem prawnym, który określa zasady przekazywania darowizn dokładnie opisuje artykuł 888 Kodeksu Cywilnego.
Wysokość podatku zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą, a osobą, na której poczet przekazana zostaje darowizna. Ma to duże znaczenie, bo - jak się okazuje - różnice w kwocie zwolnionej od opodatkowania mogą być znaczne.
CZYTAJ TAKŻE: Możesz zapłacić połowę ZUS. Zobacz jak
Ustawodawca stworzył trzy grupy pokrewieństwa. Właśnie na podstawie tego podziału zarządzono, jaka kwota będzie zwolniona od opodatkowania.
Pierwsza grupa została potraktowana dość wąsko. Można stwierdzić, że mieszczą się w niej tylko osoby z tak zwanego pierwszego kręgu pokrewieństwa. Zalicza się do niej małżonka, zstępnych, wstępnych, zięcia, rodzeństwo, a także teściów, ojczyma i macochę. Dla tych osób kwota wolna od opodatkowania wynosi 9637 złotych.
Nieco bardziej rozbudowana jest struktura drugiej grupy. Zaliczamy do niej na przykład rodzeństwo naszych rodziców i małżonków, zstępnych i małżonków ze strony pasierbów, a także małżonków rodzeństwa i małżonków rodzeństwa małżonków. W tej sytuacji kwota zwolniona z podatku od spadku wynosi 7276 złotych.
Ustawodawca podszedł bardzo ciekawie do trzeciej grupy, która może korzystać z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 4902 złote. W jej skład wchodzą szeroko rozumiani inni nabywcy darowizny, wliczając w to grono osoby w ogóle niespokrewnione z obdarowanym. W praktyce pozwala to wysnuć domniemanie, że taką kwotę może nam przekazać na przykład stary przyjaciel czy koleżanka z pracy.
Niestety, ale samo przekazanie gotówki - nawet, gdyby odbywało się przez oficjalne, imienne konta bankowe obu stron, nie stanowi jeszcze pełnoprawnej przesłanki do zwolnienia z podatku od darowizny w polskim systemie podatkowo-prawnym.
Aby cieszyć się kwotą wolną od podatku, musimy zgłosić ją we właściwym urzędzie skarbowym. Służy do tego formularz SD-Z2. Co warto podkreślić, na wykazanie tego faktu w oczach fiskusa mamy tylko pół roku od otrzymania darowizny. Istnieje jednak kilka wyjątków od tej reguły. Jakie to sytuacje?
CZYTAJ TAKŻE: Umorzenie subwencji PFR. Wszystko, co musisz wiedzieć
Nie musimy zgłaszać się do fiskusa, jeśli łączna suma wszystkich darowizn otrzymanych od tej samej osoby na przestrzeni pięciu lat nie przekroczyła kwoty wolnej od podatku. Dla większości dorosłych jest to kwota 3091 złotych, jednak w niektórych sytuacjach może ona wynieść nawet osiem tysięcy złotych.
Pamiętajmy też o tym, że w skład zgłoszenia do fiskusa musi wejść faktyczne potwierdzenie dokonania darowizny. Jeśli gotówka na konto osoby obdarowanej wędrowała na przykład przelewem bankowym, to jesteśmy zobowiązani do załączenia wydruku z banku, potwierdzającego otrzymanie wpłaty z określonego rachunku na konkretną wysokość. Oznacza to, że o wiele lepiej jest zdecydować się na taką formułę przekazania gotówki, którą można będzie odpowiednio uargumentować przed administracją państwową.
Nie musimy też zgłaszać się do skarbówki, jeśli darowizna od rodziców jest efektem zawartej w postaci aktu notarialnego umowy między stronami. Załóżmy, że ojciec chciał przekazać córce samochód o określonej wartości. Jeśli przekazanie darowizny (auta) nastąpiło za pośrednictwem notariusza i wypełniono wszystkie ustawowe przesłanki, to nie trzeba korzystać z formularza SD-Z2 w skarbówce.
Co, jeśli zapomnimy o zgłoszeniu darowizny w ustawowym terminie sześciu miesięcy od jej otrzymania? Ryzykujemy zapłacenie podatku z dodatkowymi odsetkami. Mogą one wynieść nawet 20%, co oznacza, że jest to spora kwota, która może dodatkowo uszczuplić stan naszego konta.
CZYTAJ TAKŻE: Jednoosobowa działalność gospodarcza. Jak założyć firmę?
Pamiętajmy też o tym, że - z formalnego punktu widzenia - obowiązek zgłoszenia darowizny spoczywa na osobie obdarowanej. Warto nadmienić też, że w polskim porządku prawnym brana jest pod uwagę nowelizacja, która rozszerzy kręg osób uprawnionych do otrzymania darowizny, na przykład o osoby przebywające w domu dziecka lub w rodzinie zastępczej. Nie wiadomo jeszcze, kiedy nowela będzie głosowana w Sejmie.
