W obowiązujących przepisach brak definicji raju podatkowego (ang. tax haven), dlatego w doktrynie często przytacza się kryteria wskazane przez OECD. Wśród nich można wymienić m.in.:
W rezultacie wdrożenia takich strategii państwo uznane za raj podatkowy stanowi niezwykle atrakcyjny obszar dla przedsiębiorców, pozwalając na obniżanie wysokości płaconych podatków. Raje podatkowe z reguły kojarzone są z egzotycznymi państwami położonymi w odległych zakątkach świata. Rzeczywiście wśród popularnych destynacji wymienia się np. Grenadę, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Malediwy czy Mauritius. Tak naprawdę jednak oazy podatkowe można znaleźć również w Europie. Wśród państw, których system podatkowy jest korzystny, wymienia się np. Czechy, Estonię czy Słowację.
Sam fakt założenia działalności gospodarczej w państwie uznanym za raj podatkowy nie stanowi naruszenia prawa. Przedsiębiorcy, którzy decydują się na taki krok, powinni zdawać sobie sprawę z konsekwencji podatkowych swojego działania.
Przede wszystkim należy liczyć się ze wzmożoną częstotliwością kontroli skarbowych – organy badają zasadność oraz warunki transakcji na zasadach podobnych do cen transferowych. Polska ustawa o CIT przewiduje obowiązek sporządzania dokumentacji cen transakcji rajowych. Przy transakcjach bezpośrednich wynoszą one odpowiednio:
Niedochowanie obowiązku w zakresie sporządzenia dokumentacji rodzi zarówno odpowiedzialność karno-skarbową, jak i podatkową. Ordynacja podatkowa przewiduje naliczenie dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości nawet 30% zobowiązania bazowego.
Jednocześnie należy podkreślić, że pojęcie rajów podatkowych nie powinno być utożsamiane z państwami o korzystnych systemach podatkowych. Takie kraje działają w pełni transparentnie, a działalność w nich prowadzona nie powinna budzić wątpliwości organów podatkowych. Jednocześnie oferują przedsiębiorcom szereg profitów, jak niski podatek dochodowy czy anonimowość członków organów spółki.
Wybierając docelową lokalizację dla firmy, należy przede wszystkim ustalić, jakiego rodzaju profitów oczekuje spółka. Dobrym przykładem raju podatkowego na świecie jest Panama. Przedsiębiorcom oferuje brak podatku VAT, lokalnych zobowiązań i kontroli dewizowych. W rezultacie wystawiane faktury nie zawierają żadnych dodatkowych obciążeń. Spółki są zwolnione również z obowiązku prowadzenia księgowości.
Z kolei dla spółek technologicznych atrakcyjnym kierunkiem jest Singapur. Przedsiębiorcy mogą skorzystać z daleko idącego zwolnienia w zakresie CIT, a także warunkowego zwolnienia z podatku od dywidendy.
Przedsiębiorca, który nie chce przenosić firmy do odległego kraju zamorskiego, może wybrać jedną z europejskich jurysdykcji. Przykładowe raje podatkowe w Europie to np. Słowacja. Jej system prawny przewiduje brak podatku od paliwa i środków transportu oraz niski podatek od dywidendy (7%). Obywatele Słowacji cenią sobie przyjazną administrację oraz jasną wykładnię przepisów. Innym przykładem może być Estonia, która wdrożyła m.in. niższy niż w Polsce VAT oraz atrakcyjne opodatkowanie spółek dywidendowych.
Prowadzenie firmy w raju podatkowym stwarza zupełnie nowe możliwości dla firm, które poszukują sprzyjającego środowiska do rozwoju.
