Firma rodzinna to przedsiębiorstwo kontrolowane i zarządzane przez rodzinę, która ma większość udziałów lub kontroluje podejmowanie kluczowych decyzji. W większości przypadków, zarządzenie firmą rodzinną przekazywane jest z pokolenia na pokolenie. Firmy rodzinne mogą być różnorodne pod względem wielkości i branży, ale wspólną cechą jest więź rodzinna i często długofalowe podejście do biznesu.
Sukcesja w firmie rodzinnej to proces przenoszenia zarządzania i kontroli nad firmą z jednego pokolenia na kolejne. To znaczy, że osoby z młodszego pokolenia rodziny przyjmują kluczowe role w zarządzaniu i podejmowaniu decyzji biznesowych. Sukcesja może obejmować różne aspekty, takie jak przywództwo, udziały w firmie, aktywa, a także wartości i kulturę organizacyjną.
Konflikty rodzinne: Jednym z najważniejszych wyzwań (problemów) w procesie sukcesji w firmach rodzinnych są konflikty rodzinne. Rozbieżności w oczekiwaniach, ambicjach i zdolnościach różnych członków rodziny mogą prowadzić do poważnych sporów, które wpływają na stabilność i długoterminowy sukces firmy.
Brak przygotowania: Często zdarza się, że młodsze pokolenie nie jest odpowiednio przygotowane do przejęcia zarządzania firmą. Brak doświadczenia lub edukacji może być przeszkodą w skutecznej sukcesji.
Zmiana kultury organizacyjnej: Nowe pokolenie może mieć inne wartości i podejście do biznesu niż pokolenie założycielskie. Przeprowadzanie zmian w kulturze organizacyjnej może być trudne i prowadzić do konfliktów.
Konflikt interesów: Interesy różnych członków rodziny mogą się różnić. Niektórzy mogą chcieć kontynuować tradycję firmy, podczas gdy inni mogą dążyć do maksymalizacji zysków lub sprzedaży firmy.
Brak planowania: Sukcesja wymaga starannego planowania i przemyślanej strategii. Brak takiego planu może prowadzić do chaosu i dezorganizacji w firmie.
Aby skutecznie zarządzać sukcesją w firmach rodzinnych, istnieje kilka kluczowych kroków:
Planowanie sukcesji: Staranne planowanie sukcesji to kluczowy element sukcesu. Warto stworzyć jasny plan, określić role i odpowiedzialności, oraz wypracować strategię przenoszenia władzy i udziałów.
Rozwiązywanie konfliktów: Konflikty rodzinne nieuniknione, ale warto inwestować czas i wysiłek w ich rozwiązywanie. Konsultacje zewnętrzne lub terapeuta rodzinny mogą być pomocne.
Edukacja i przygotowanie: Młodsze pokolenie powinno być odpowiednio przygotowane do przejęcia firmy. To może obejmować zdobycie doświadczenia w innych firmach czy zdobycie odpowiedniego wykształcenia.
Zaplanowana zmiana kultury organizacyjnej: Nowe pokolenie powinno mieć możliwość wprowadzenia swoich pomysłów i wartości, ale zmiany w kulturze organizacyjnej powinny być dokładnie przemyślane i komunikowane.
Dywersyfikacja aktywów: Niektóre firmy rodzinne mogą unikać problemów sukcesji poprzez dywersyfikację swoich aktywów i inwestycji, co może zmniejszyć presję na jedną firmę.
Kiedy przeprowadzenie sukcesji nie jest możliwe z powodów obiektywnych, alternatywą jest sprzedaż firmy. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi Polski Fundusz Sukcesyjny, który zapewnia dalszy byt firmy rodzinnej poprzez jej przejęcie.
Sukcesja w firmach rodzinnych to złożony proces, który wymaga staranności i zaangażowania ze strony wszystkich członków rodziny. Jeśli jest odpowiednio zarządzana, może stanowić klucz do długotrwałego sukcesu biznesowego i zachowania dziedzictwa rodziny przez pokolenia. Jeśli sukcesja nie jest możliwa, warto rozważyć także inne rozwiązania.
artykuł powstał we współpracy z Polskim Funduszem Sukcesyjnym
