Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami wyróżnia się kilka rodzajów urlopu pracowniczego. Szczególnie popularny jest urlop wypoczynkowy, choć zdarza się, że pracownik korzysta także z urlopu okolicznościowego czy bezpłatnego, a także z urlopu na żądanie. W tym poradniku znajdziesz wszystkie informacje na temat urlopu pracowniczego.
Czym jest urlop pracowniczy?
Zacznijmy od krótkiego wyjaśnienia, czym dokładnie jest urlop pracowniczy. Prawo pracy szczegółowo reguluje wszystkie jego kwestie: Nic w tym dziwnego – w końcu odpoczynek jest bardzo istotny, także dla wydajności codziennej pracy.
W Polsce wyróżnia się kilka rodzajów urlopu pracowniczego, między innymi:
- urlop wypoczynkowy – tego typu urlop wykorzystywany jest przede wszystkim na wakacyjne wyjazdy czy krótki urlop. Jego pula zależna jest od tego, ile lat przepracowała dana osoba. Maksymalny wymiar urlopu wypoczynkowego to 26 dni w ciągu roku. Najczęściej jest on planowany z dużym wyprzedzeniem, a jego głównym celem jest wypoczynek pracownika,
- urlop okolicznościowy – może to być urlop na okoliczność ślubu, ważnego wyjazdu czy pogrzebu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, urlop taki może trwać 1 lub 2 dni. Jest to urlop płatny – aby z niego skorzystać, należy złożyć specjalny wniosek.
- urlop bezpłatny – tego typu urlop wykorzystuje się na przykład wtedy, gdy płatny urlop pracowniczy został wykorzystany lub gdy pracownik potrzebuje dłuższego urlopu, w czasie którego nie będzie otrzymywać wynagrodzenia,
- urlop na żądanie – każdemu z nas zdarzają się sytuacje losowe, takie jak uszkodzenie samochodu czy nagły wypadek. Trudno zaplanować sobie wolny dzień na taką okoliczność, w związku z czym pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie. W ciągu roku pracownik może wykorzystać cztery dni – zostaną one odliczone z puli urlopu wypoczynkowego,
- urlop związany z narodzinami dziecka – szczególną formą urlopu jest urlop macierzyński lub tacierzyński. Zgodnie z prawem kobieta może wykorzystać do 20 tygodni urlopu, z czego 6 tygodni może zostać wykorzystane przed porodem. Z kolei urlop rodzicielski wynosi maksymalnie 32 tygodnie.
Kiedy i komu przysługuje urlop pracowniczy?
Kwestię tego, komu przysługuje urlop pracowniczy i ile dni urlopu ma do dyspozycji pracownik, również reguluje Kodeks pracy. Zgodnie z prawem:
- osoba, która podejmuje swoją pierwszą w życiu pracę, w danym roku kalendarzowym ma prawo do urlopu do 1/12 wymiaru urlopu z upływem każdego miesiąca pracy,
- osoby, które nie przepracowały jeszcze 10 lat, mają 20 dni urlopu,
- osoby, które przepracowały 10 lat, mają 26 dni urlopu w roku,
- niewykorzystany urlop wypoczynkowy w dniach przechodzi na następny rok. Co bardzo istotne, urlop zaległy musi zostać wykorzystany do 30 września kolejnego roku.
Powyższe przepisy dotyczą osób, które pracują w pełnym wymiarze. Do okresu zatrudnienia doliczane są także lata nauki, co jest bardzo dobrą wiadomość dla młodych pracowników po studiach. Przykładowo osoby, które ukończyły szkołę średnią zawodową, mają liczone pięć lat pracy. Z kolei osoby, które ukończyły szkołę wyższą, mogą cieszyć się aż ośmioletnim okresem doświadczenia zawodowego. Oznacza to, że wystarczą tylko dwa lata pracy, aby absolwent szkoły wyższej miał do dyspozycji 26 dni urlopu w roku.
Masz wątpliwości odnośnie do przysługującego Ci urlopu pracowniczego?
W takiej sytuacji warto skonsultować się z doświadczonym w zakresie prawa pracy prawnikiem. Nie tylko rozwieje on Twoje wątpliwości, lecz także doradzi i pomoże w rozwiązaniu ewentualnych problemów. Pamiętaj, że prawa pracownika muszą być respektowane w każdym przypadku – a prawo do urlopu pracowniczego jest szczególnie istotne.
Tekst inspirowany: https://jakubowskazawada.com/
