To nigdy nie jest łatwa decyzja. Ale czasem konieczna i to z różnych względów. Jeśli z jakiegoś powodu zdecydowałeś się na pożegnanie z pracownikiem i chcesz mu wręczyć wypowiedzenie, musisz pamiętać, że czasami takie działanie może być nieskuteczne. Zazwyczaj błędy przy wypowiedzeniu popełniane są w pośpiechu. Warto jednak zachować zimną krew i zdecydować ze stuprocentową pewnością: Tak! To jest ten moment. Jeśli popełnimy błąd, pracownik może się odwołać i… wrócić.
Najpierw trochę kluczowych przepisów, które na pamięć znają profesjonalni HR-owcy, ale w przypadku mniejszych firm zarządzanych bezpośrednio przez właściciela mogą one umknąć.
Aktem prawnym, który reguluje kwestie związane z wypowiedzeniem umowy o pracę jest Kodeks pracy. I pewnie nikogo to szczególnie nie dziwi. Warto jednak pamiętać, że aby wypowiedzenie o pracę było „legalne”, albo inaczej: skuteczne, nie może być wypowiedziane w niektórych okolicznościach.
To teraz zobaczmy, co może pójść „nie tak” z wypowiedzeniem.
Po pierwsze, umowy pracownikowi nie można wypowiedzieć na urlopie wypoczynkowym, bezpłatnym, szkoleniowym oraz okolicznościowym. Ustawodawca doszedł do wniosku, że są sytuacje, w których poinformowanie o wypowiedzeniu byłoby mocno niehumanitarne. I w sumie słusznie. Przyjęcie takiej wiadomości na plaży we Władysławowie lub w dniu ślubu pewnie byłoby mocno nie fair. Więc warto dobrze sprawdzić, czy przypadkiem nasz pracownik nie przebywa na wolnym związanym z prawem do wyżej wymienionych urlopów.
Po drugie, i to też zdaje się być słuszne, nie można wypowiedzieć umowy pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu lekarskim. Koniecznie trzeba poczekać aż wyzdrowieje i dopiero wtedy poinformować o trudnej decyzji.
Trzeci przypadek również wiąże się ze szczególnymi uprawnieniami urlopowymi, czyli w sytuacji w której nasz pracownik przebywa na urlopie macierzyńskim, tacierzyńskim, rodzicielskim bądź wychowawczym.
To samo dotyczy uprawnionych do urlopu wychowawczego, którzy złożyli pracodawcy wniosek o zmniejszenie obowiązującego ich etatu. Wówczas z wypowiedzeniem można się udać do takiej osoby po 12 miesiącach od takiego wniosku. Nie wcześniej!
Wypowiedzenia nie można także wręczyć pracownikowi, któremu brakuje mniej niż 4 lata do chwili osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego. No i jeszcze jedna kategoria: związkowcy – jeśli oczywiście takich posiadamy w załodze.
Taka sama „ochrona” przysługuje kobietom w ciąży. Mało tego. Jeżeli mamy do czynienia z umową na czas określony, której termin upływałby w dniu, w którym pracownica jest w 12 tygodniu ciąży, umowę trzeba przedłużyć i to aż do dnia porodu
Cała powyższa lista staje się nieaktualna w określonych, powiedzmy to od razu – mało radosnych okolicznościach. Jeśli Twoja firma znalazła się w stanie likwidacji lub ogłoszona została jej upadłość, wówczas bez względu na wszystko można wręczyć wypowiedzenie. Powyższe zastrzeżenia w takiej sytuacji można więc wyrzucić do kosza.
To samo dotyczy uzyskania przez naszego pracownika renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, co wydaje się logiczne.
Trzecią sytuacją jest ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych – wówczas mówimy o zwolnieniu dyscyplinarnym. Żadne z powyższych przesłanek nie chronią takiego pracownika. Musimy mieć jednak dobre uzasadnienie takiej decyzji oraz oczywiście powody!
Po pierwsze może odwołać się do sądu pracy. To jego niezbywalne prawo! Jeśli nie zgadza się z wypowiedzeniem i ma na to argumenty, może odwołać się od niego w ciągu 21 dni licząc od dnia otrzymania pisma od pracodawcy, który podziękował mu za współpracę.
Czy coś to zmienia? Zasadniczo nie! Jeśli dostał wypowiedzenie, to nawet jeśli popełniliśmy błąd i było ono niezgodne z prawem lub nie można go uzasadnić, w dalszym ciągu jest skuteczne. Nawet wadliwe wypowiedzenie powoduje rozwiązanie umowy w terminie, jaki został wskazany w dokumencie. Oczywiście dopóki nie zapadnie wyrok. Jeśli sąd zdecyduje o przywróceniu go do pracy, może on wrócić i znów odbić kartę na zakładzie. Pamiętajmy jednak, że w grę wchodzi także odszkodowanie. Dlatego nie warto wypowiadać umowy pochopnie i na szybko. Warto sprawę dobrze przemyśleć.
Po pierwsze, pracownik może wnieść o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, jeśli oczywiście nie upłynął okres wypowiedzenia. Po drugie, może żądać przywrócenia do pracy na dotychczasowych zasadach jeśli termin na wypowiedzeniu już minął.
W grę wchodzi także odszkodowanie, ale tylko wtedy, kiedy pracodawca z wadą wypowiedział umowę o pracę na czas próbny bądź określony.
