Podatek od darowizny. Co to jest darowizna?
Darowizna jest to umowa, na mocy której darczyńca zobowiązuje się przekazać określone świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Skuteczne przekazanie darowizny jest wtedy gdy obdarowany ją przyjmie. Dopiero w takim przypadku możemy rozpatrywać darowiznę pod kątem podatkowym.
Sam powód przekazania darowizny pod względem skutków podatkowych nie ma znaczenia.
Umowa darowizny
Umowa darowizny to umowa cywilnoprawna. Nie jest ona obowiązkowa, choć warto pokreślić, że w przypadku darowizny o większej wartości dobrze jest sporządzić taką umowę darowizny. Może to być np. darowizna nieruchomości, czy dużej sumy pieniędzy. Sam fakt, czy darowizna jest opodatkowana, czy nie, nie zależy od tego czy umowa darowizna jest zawarta na piśmie, czy nie
Podatek od darowizny 2024. Grupy podatkowe
To, jak duży będzie podatek od darowizny zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą, a obdarowanym. Pod względem podatkowym obdarowanych dzieli się na trzy grupy:
- grupa pierwsza: najbliższa rodzina, tj. małżonek (obecny, nie były), zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa;
- grupa druga: dalsza rodzina, tj. zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony – szwagier), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka);
- grupa trzecia: wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym.
Kwalifikacja do odpowiedniej grupy podatkowej określa wysokość podatku od darowizny. Chodzi o to, że działa tu limit darowizny, który sprawia, że w określonych sytuacjach darowizna jest wolna od podatku. Limit obejmuje ostatnie pięć lat. Jeśli nie przekroczyliśmy takiego limitu, to nie trzeba składać zeznania podatkowego.
Po przekroczeniu limitu, należy rozliczyć podatek. Ale przede wszystkim najpierw zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego za pomocą formularza SD-Z2 o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych.
Zwolnienie z podatku od darowizny
W ramach I grupy podatkowej wyróżniamy również tzw. grupę 0, do której należą:
- małżonek,
- zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
- wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
- pasierb,
- rodzeństwo,
- ojczym i macocha.
Ta grupa pozwala na zwolnienie z podatku. I to niezależnie od wartości darowizny. Wystarczy, że zgłosimy ją do Urzędu Skarbowego. Podatek od darowizny – kwota wolna od podatku od 1 lipca 2023 roku.
CZYTAJ TAKŻE: Czy można odwołać darowiznę?
Kwota wolna od podatku
Nie oznacza to, że dla pozostałych stopni pokrewieństwa automatycznie będzie płacony podatek. Warto wiedzieć, że istnieje kwota wolna od podatku.
Od lipca 2023 kwota wolna od podatku wynosi odpowiednio:
- Dla grupy I – 36 120 zł,
- Dla grupy II – 27 090 zł,
- Dla grupy III – 18 060 zł.
Limit ten wskazuje jaka jest minimalna kwota darowizny otrzymana w ciągu 5 lat, którą trzeba zgłosić do urzędu skarbowego, żeby podatku nie zapłacić. Na zgłoszenie darowizny mamy 6 miesięcy od chwili jej otrzymania.
Ile wynosi podatek od darowizny?
SPRAWDŹ: SPRAWDŹ NAJLEPSZE KREDYTY NA PODATEK
Podatek od darowizny wynosi odpowiednio 3, 5 i 7 procent dla pierwszej, drugiej i trzeciej grupy. Ponadto, jeśli nie zgłosisz otrzymania darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku w Twojej grupie, narażasz się na oprocentowanie karne wynoszące 20 procent.
Podatek płaci się od kwoty darowizny. W przypadku darowizny pieniężnej nie powinno być z tym kłopotu. W przypadku darowizny rzeczowej, trzeba najpierw określić wartość rynkową darowizny. Gdy już taką wartość znamy, mnożymy ją odpowiednio przez 3%, 5% lub 7% – w zależności od grupy podatkowej.
Przykład. Józef otrzymał 50 tysięcy złotych darowizny od swojej teściowej (należącej do I grupy podatkowej). Aby obliczyć wysokość podatku, Józef odejmuje od tej kwoty kwotę wolną od podatku. Następnie pozostałą kwotę mnoży przez 3%, otrzymując w ten sposób kwotę podatku do zapłaty. Wygląda to w następujący sposób:
50 000 – 36 120 = 13 880
13 880 x 3% = 416,4
Józef zapłaci 416,4 złotych podatku.
Podatek od darowizny. Jak zgłosić darowiznę?
Do zgłoszenia darowizny służy druk SD-Z2.
Co, jeśli nie zgłoszę darowizny?
Jeśli nie zgłosimy darowizny, to grożą nam sankcje. Jeśli kontrola skarbowa wykryje, że nie zgłosiliśmy darowizny, to trzeba będzie zapłacić 20 proc. karnego podatku. Warto wiedzieć, że jak każdy podatek, także i podatek od darowizny przedawnia się po pięciu latach.
Jaka darowiznę trzeba zgłosić?
Zgłosić należy darowiznę, której wysokość przekroczyła wysokość kwoty wolnej od podatku.
Skąd urząd skarbowy wie o darowiźnie?
Urząd skarbowy może dowiedzieć się o darowiźnie podczas kontroli rachunku bankowego. Taką kontrolę urząd może przeprowadzić w dowolnym momencie.
